Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. O rahatsэz oluyordu. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Tiyatroda, operada, sinemada. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Dr. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Эnюallah dьzelir. Saim Akзэl. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Эntihara kadar gidebilirdim. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Borusan bunlardan biridir. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. . Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . . Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. . Цrneрin bakkala giderken. . Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. . Beni зok etkiledi. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. "Hani юarkэ"" diye sordum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Enstrьman црrenmek зaba ister. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. . Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Bьtьn tьrlere saygэm var. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Onlarla iftihar ediyorum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Bana "Sen kemana" dediler. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Beni onun yanэna verdiler. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Orada doрdum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Kitap ve gazete okumayэ da. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. . Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bunlarsэz yapamam. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. . Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Юimdi de Эsrail-Filistin. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. O da kabul etti. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Ne gelen oldu ne de giden. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Okul Эstanbul'daydэ. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Enstrьman црrenmek зaba ister. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Beni onun yanэna verdiler. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Okul Эstanbul'daydэ. Bunlarsэz yapamam. O rahatsэz oluyordu. Kitap ve gazete okumayэ da. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. "Hani юarkэ"" diye sordum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Saim Akзэl. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. . 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Эntihara kadar gidebilirdim. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. . Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Bana "Sen kemana" dediler. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Orada doрdum. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. . Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. . Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. . Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Beni зok etkiledi. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Dr. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Tiyatroda, operada, sinemada. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Цrneрin bakkala giderken. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bьtьn tьrlere saygэm var. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Borusan bunlardan biridir. . Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. . . Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. O da kabul etti. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Юimdi de Эsrail-Filistin. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Onlarla iftihar ediyorum. . Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Ne gelen oldu ne de giden. Эnюallah dьzelir. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm.